بقلم: وحید خدادادی
این روزها با توجه به برودت هوا و عبور توده هوای سرد و خشک ، اقصی نقاط کشور درگیر بحران گاز است وآذربایجان شرقی هم به جهت ویژگی های جغرافیایی و کوهستانی بودن منطقه بیشتر از سایر مناطق با این وضعیت دست به گریبان است. ذکر این مسئله برای درک بهتر و اهمیت مطالب ذیل خالی از لطف نبود. و اما بعد…
طبق قانون و مستندا عطف به اطلاعیه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران که در سال 1389 صادر شده است، گاز مایع صنعتی استاندارد فقط از طریق پتروشیمی بندرامام تولید و از طریق بورس انرژی با قیمت هرکیلو 17000 تومان عرضه می شود واساسا هر نوع خریدوفروشی غیرازدایره بورس انرژی تخلف محسوب می شود وچنین اقدامی یکی ازدوحالت رانت یا قاچاق را متصور می کند.
حال عزیز بزرگواری در یکی از شهرک های صنعتی تبریز که در حوزه تولید اسپری های خودرو فعالیت دارد اقدام به خرید گازمایع از شرکتی در یکی از شهرهای شمال کشور با نرخ دولتی کیلوئی 3500 تومان نموده است. اخیرا هم یکی از تانکرهای غیرمجازجنابشان توسط نهادهای ذیربط متوقف و با بررسی و آزمایش محموله در پالایشگاه تبریز مشخص شده که این تانکر24000 کیلویی که از قضا حواله بارگیری آمونیاک برایش ثبت شده، حاوی گاز مایع از مقصد همان شهرستان شمال کشور است. حال اینکه چگونه و با کدام واکنش شیمیایی و البته سیاسی! آمونیاک ذکر شده در حواله، گاز مایع درآمده است، الله اعلم که البته موضوع توسط نهادهای قضایی در حال بررسی و برخورد قانونی است. اگر این بزرگوارگاز مایع تحویلی را که اصولا می بایستی از بورس انرژی با قیمت کیلویی 17000 تومان می خرید و اکنون با نرخ دولتی 3500 تومان دریافت می کند، با کمی تخفیف نسبت به قیمت بورسی آن در بازار عرضه نماید، قطعا سود سرشاری خواهد برد و لازم به ذکر است که قیمت گاز مایع در فوب خلیج فارس برای صادرات کیلویی 22000 تومان است.
علت حساسیت شرکت پخش فرآورده های نفتی روی این موضوع هم از آن جهت است که این شرکت ها چون ارزش افزوده برای محصول فوق ایجاد می نمایند و سود سرشاری از قبل آن عایدشان می شود، از خرید به قیمت دولتی محرومند. از سویی مجوز حمل گاز مایع فقط از طریق محل عرضه مقدور است و امکان عرضه از شرکتی به شرکت دیگر با توجه به خطرات جبران ناپذیری که وجود دارد، خلاف قانون است و این شکل از عرضه به این می ماند که دو جایگاه سوخت در شهر با همدیگر مبادله بنزینی انجام دهند. ضمنا امکان فروش گاز مایع از شرکتی به شرکت دیگر وجود ندارد و صرفا حواله به نام شرکت مصرف کننده صادر می شود. از سویی این شهروند عزیز ما در کارگاه تولیدی خود و صرفا به جهت خدمت به خلق الله! نیمچه پالایشگاهی را دایروگازهای خریداری شده را درآن جا دپو و با روش هایی کاملا غیر استاندارد و به شکل تانکرهای 10 هزار کیلویی به نیازمندان و بی بضاعتان ویلانشین اطراف شهر عرضه می نماید تا این شهروندان کم برخوردار هم از نعمت گاز مایع بهره مند شوند. اینکه این تولید کننده عزیز با استفاده از کدام کانال ارتباطی به گاز مایع 3500 تومانی دسترسی دارد را باید در پستوهای سیاسی به دنبالش گشت اما از هر راهی که باشد بایستی از خدمات بی دریغ شان در راستای بسط و نشر ارزش های ایجاد رانت و قاچاق تقدیر ویژه بعمل آید.
شرکت موصوف بطور غیر مجاز وخارج از شبکه اقدام به خرید گاز مایع یارانه ای که سهم مصرف کنندگان یک استان شمالی کشور می باشد را جهت شارژ در انواع اسپری نموده و با قیمت کمی پائین تر از سایر تولیدکنندگان که گاز مایع را از بورس انرژی وبه قیمت هر کیلو حدود 17000تومان خریداری می کنند ، به فروش می رساند وبا این کار ضمن ایجاد در آمد سرشار وبسیار بالائی برای خود باعث اختلال در بازار سایر تولیدکنندگان اسپری شده واکثر آنهارا از چرخه تولید وفعالیت خارج می نماید . ضمنا” طبق اطلاع ، نامبرده اقدام به فروش گاز مایع بی بو بصورت فله ودر قالب انواع سیلندر می نماید که این عمل ایشان کاملا” غیر استاندارد وغیر قانونی است و نظارت مستمر نهادهای ذیربط از اینگونه واحدهای متخلف را می طلبد.احتمالا باز هم در این باره بنویسیم !